شب قدر یکی از آقایان عُلما در یک گفتگوی تلویزیونی می گفت: «وزارت اطلاعات امیرالمؤمنین (علیه السّلام) دو جا فعّال است؛ یکی در خانه مسؤولین و یکی در شام (جبهه دشمن) ... دشمن بیرونی را رصد می کند، خانه مسؤولین را هم رصد می کند؛ [امّا] خانه مردم را نه؛ بله اگر فتنه سازمان‌دهی شده‌ای باشد، حضرت ورود می کند.» (1):

جهت دریافت کلیپ، روی تصویر کلیک کنید.

وی همچنین در بخشی دیگر درباره تفاوت در نحوه رسیدگی به شکایات علیه حاکمان و شکایات علیه مردم عادی چنین می گوید: «حضرت فضایی ایجاد کرده بود که مردم حکومت را از خودشان ببینند ...در حکومت های گذشته امیرالمؤمنین (علیه السّلام) اگر کسی می آمد از کارگزاری نقد یا اعتراض می کرد، یا کتک می خورد یا با تحقیر مواجه می شد امّا اینجا برعکس! همه مردم بی گناه هستند و برائت دارند مگر اینکه سندی محکمه پسند بر فسادشان بیاید.

ولی امیرالمؤمنین (علیه السّلام) نسبت به مسؤولین حکومتش اینچنین نبود؛ یعنی اگر کسی می آمد به امیرالمؤمنین (صلوات الله علیه) گزارش منفی می داد چون حضرت می دانست این کارگزاران در جاهای مختلف زور و قدرت دارند و مردم از این ها می ترسند، حکومت های قبل را هم دیده اند می دانند ممکن است اگر یک چغلی یا سعایتی کنند و برگردند، به خدمتشان برسند و اعمال قانون شوند؛ لذا حضرت از نظر ذهنی شکایت یک نفر را ضرب در 10 می کرد ...

در حالت عادی اگر از یک شهروند عادی شکایت شود، باید به آن شاکی بگویند سند بیاور، برو دادگاه اثبات کن؛ ولی وقتی از یک کارگزار شکایت می کردند اولین کاری که حضرت می کرد این بود که نامه می زد می گفت راجب این موضوع از تو شکایت شده اگر سندی داری بفرست؛ یعنی تو اثبات کن گناهکار نیستی! چرا؟ چون حاکمی!

ما الان گاهی نگاه می کنیم که در بعضی حکومت ها، مسؤولین حکومت انگار یک ژن متفائت دارند، یک طبقه دیگری هستند، امّا در حکومت امیرالمؤمنین برعکس است، سیّد القوم خادمهم، آن که نوکرتر است بهتر است.

یعنی نه مسؤول احساس مصونیت می کند و نه مردم وقتی می خواهد شکایت کنند خیالشان راحت است ...

یعنی حضرت کارهایی می کنند که حکومت مردمی شود، یعنی مردم، حکومت را از خودشان بدانند» (2):

جهت دریافت کلیپ، روی تصویر کلیک کنید.

  این در حالی است که گاهی می بینیم برخی ها از صفحات مجازی گروه های اجتماعی درِ پیتی و کم مخاطب هم فعّالانه اسکرین شات می گیرند و علیه افراد عادی پاپوش درست می کنند تا مبادا فرودستی جرات داشته باشد حرفی بزند ‌که به تریج قبای بالادستان بربخورد.

اما اگر به نهادهای ذیربط گزارش بدهی که فلان صاحب منصب، فلان رویه‌ی غلط را دارد، حضراتی که وظیفه شان رسیدگی به شکایات است، برآشفته می شوند و سگرمه هایشان در هم می روند که چرا شکایت کردی؟ چرا وقت فلان وزیر و فلان مسؤول را گرفتی؟ ما نمی توانیم کسی را مؤاخذه کنیم، وظیفه ما فقط اصلاح ذات‌البین است.

یعنی ساختار نظارتی ما در جاسوسی از فرودستان و مواخذه و توبیخ آنان، توانمندند و با هر خطایی با بی رحمانه ترین شکل ممکن برخورد می کنند امّا در دقّت و مراقبت از بالادستان، ناکارآمد و ناتوان‌اند و نهایت حُسن ظن و ملاطفت را دارند.

گویا بالادستان را مصون از هر خطایی می دانند و همواره با سوءظن مراقب فرودستان هستند.

امّا بهتر است کمی هم به جای خاموش کردن افراد ناراضی، در پی شناسایی عوامل ایجاد نارضایتی باشید.

مسؤولی که تصمیم غلطی می گیرد، مسؤولی که تعامل شایسته ای با زیردستانش ندارد و حقوق آنان را تضییع می کند و همچنین مسؤولی که چه بسا درست عمل می کند، اما شفاف سازی و اقناع گری نمی کند و ...

بگذریم، هر چه می خواهم بعد دو سال از ماجراهایی که برایم درست کردند دیگر بی خیال شوم، باز هم در و دیوار و آنچه را که می بینم و می شنوم، دست از سرم برنمی دارند.

پی نوشت ها:

1- شاخص های حکومت امیرالمؤمنین (علیه السّلام) / حجة الإسلام کاشانی/شبکه 3 سیما/ویژه برنامه «ماه من»/ شب 23 ماه مبارک رمضان/ سال 1398: دریافت کلیپ از سایت روشنگری - دریافت از تلگرام

2- همان: دریافت کلیپ از سایت روشنگری - دریافت از تلگرام

لینک یاداشت در کانال کانال تکلیف الهی