حق گویی، شاخص فراموش شده از انقلابی گری کارکنان در نظام اسلامی

امروز مصادف با سالروز شهادت امام موسی کاظم(علیه السّلام)، همایشی تحت عنوان «شاخص های انقلابی گری» برگزار شد    . 

و من در طول سه ساعت سخنرانی استاد رائفی پور در پی پاسخ به این سؤال در ذهنم بودم که «آیا کارمند بودن با انقلابی بودن قابل جمع است یا خیر؟»   

یکی از شاخص های انقلابی گری -که ندیدم کسی به آن حتی اشاره کند، چه رسد به بررسی و تحلیل-، سخن گهربار امام هفتم(علیه السّلام) است که می فرمایند «حق را بگو اگر چه نابودى تو در آن باشد، زیرا که نجات تو در آن است ... تقواى الهى پیشه کن و باطل را فرو گذار هر چند [به ظاهر] نجات تو در آن باشد، زیرا که نابودى تو درآن است» (1)     

  یعنی یک کارمند انقلابی باید حق را بگوید، گرچه از سمت خود خلع شود، گرچه عذرش را بخواهند، برایش پرونده سازی کنند، تهدیدش کنند، تبعیدش کنند، قراردادش را تمدید نکنند و در نهایت با اعتماد به نصرت الهی و رزّاق دانستن خدای منّان، حتّی واهمه ای هم از اخراج نداشته باشد.

انقلابی گری برای یک جوان مجرّد دانشجو یا طلبه، شاید هزینه چندانی نداشته باشد، اما اگر کارمند باشی و مسؤولیت اداره خانواده ای را به عهده داشته باشی، قطعاً بنا بر حدیث نبوی «أفضل الأعمال أحمزها»(2)، انقلابی بودن و اعتماد به رهنمود امام موسی کاظم(علیه السّلام) مبنی بر لزوم حقگویی ولو به قیمت نابودی ظاهری که نجات واقعی در آن است، عمل سخت تر و افضلی است که اگر ارزشش از انقلابی گری یک جوان بیشتر نباشد، کمتر نیست.

اما متأسفانه آنچه که معمولاً درباره شاخص های کارمند انقلابی و ارزشی در محافل اداری مطرح می شود و منشورهای اخلاقی که نگاشته می شود، شاخص هایی از قبیل «مضایقه نکردن از حقگویی در هر شرایطی» در آن لحاظ نمی شود.

اینکه کارمندی به موقع سر کارش حاضر شود، ارباب رجوع را تکریم کند، رشوه نگیرد و ...، اکتفا کردن به حداقل هایی است که کارکنان در جوامع الحادی چه بسا با این شاخص های حداقلی، انقلابی تر از یک کارمند شیعه منتظر و پیرو مکتب حق و عدل باشند!

از این روست که برخی اعتقاد دارند «زندگی کارمندی ضدحماسه است»(3) و متوجّه نیستند که با طرح این مسأله، عملکرد خود را زیر سؤال برده اند؛ چرا که در این صورت دلیل چنین امر و آسیبی، خود همین علما هستند که به وظیفه خود در تبیین شاخص هایی از قبیل «لزوم حقگویی» عمل نکرده اند و به بیان همان شاخص های حداقلی برای کارکنان بسنده کرده اند.

بگذریم؛ در پایانِ سخنانِ استاد رائفی پور، از وی پرسیدم «آیا دو خصلت انقلابی بودن و کارمند بودن با هم قابل جمع است؟» و وی نیز تأیید کرد که قابل جمع است و این ساختار و سیستمِ معیوبِ خُردکننده ی حق گویان قابل اصلاح است.

البته به نظر حقیر به شرط ملاحظه ی آموزه های مکتبِ اسلام و تشیّع و مهجور نماندن امثال رهنمود مورد اشاره از امام هفتم شیعیان.

پی نوشت ها:

1- «قُلِ الْحَقَّ وَ اِنْ کانَ فیهِ هَلاکُکَ فَاِنَّ فیهِ نَجاتَکَ... اِتَّقِ اللّه َ وَ دَعِ الْباطِلَوَ اِنْ کانَ فیهِ نَجاتُکَ فَاِنَّ فیهِ هَلاکَکَ» تحف العقول/صفحه 408

2-«بهترین اعمال، سخت ‏ترین آنهاست» بحار الانوار، بیروت، ج67، ص191، باب 53

3-برگرفته از سخنان حجة الإسلام پناهیان/ دهه اول محرم/دانشگاه هنر/با موضوع «عنصر شجاعت در هنر و حماسه»